ความสัมพันธ์ระหว่างปฏิสัมพันธ์ในครอบครัวกับการกลับมาเสพซ้ำของผู้เสพ เมทแอมเฟตามีนในระบบบังคับบําบัด
รังสิยา วงศ์อุปปา*, พูนรัตน์ ลียติกุล*
บทคัดย่อ
ภูมิหลัง: ประชาชนไทยประมาณ 1.6 ล้านคน เคยเสพยาบ้า (เมทแอมเฟตามีน) อย่างน้อยหนึ่งครั้งในช่วงชีวิต ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มีจำนวนผู้ใช้ยาบ้ามากที่สุด โดยมีอัตราการกลับมาเสพซ้ำภายหลังการบำบัดสูง วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการกลับมาเสพซ้ำของผู้เสพเมทแอมเฟตามีนในกลุ่มผู้เข้ารับการบำบัดรักษาแบบบังคับบำบัด กับปฏิสัมพันธ์ในครอบครัวและปัจจัยบริบทอื่น ๆ วัสดุและวิธีการ: เป็นการศึกษาแบบบรรยาย จากผู้เสพเมทแอมเฟตามีน ในช่วงเดือนตุลาคม 2562 และกุมภาพันธ์ 2563 จำนวน 65 คน ที่ผ่านการบำบัดรักษาแล้ว เก็บข้อมูลโดยการสัมภาษณ์และการสังเกต นำเข้าข้อมูลแบบสอบทาน วิเคราะห์ความสัมพันธ์ด้วย Pearson chi-square, Fisher’s exact test และ odds ratio ผลการศึกษา: พบผู้เสพเมทแอมเฟตามีนที่ผ่านการบำบัดแล้วทั้งหมด 65 ราย (เป็นผู้กลับมาเสพซ้ำ 13 ราย และไม่เสพซ้ำ 52 ราย) ปฏิสัมพันธ์ในครอบครัวไม่มีความสัมพันธ์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติกับการกลับมาเสพซ้ำ อย่างไรก็ดีพบความสัมพันธ์ดังกล่าวในปัจจัยบริบทอื่น ๆ ได้แก่ การยอมรับจากสังคม [การยอมรับจากผู้นำชุมชน (p = 0.006), การยอมรับให้เข้าทำงานหรือเรียนหนังสือ (p = 0.049)], สถานการณ์เสี่ยงในชุมชน [การใช้ยาบ้า ของเพื่อนสนิท, การมีผู้เสพยาบ้า และมีการซื้อขายยาบ้าอยู่ในชุมชน (p = 0.014, p < 0.001 และ p = 0.038 ตามลำดับ)] และพฤติกรรมเสี่ยงส่วนตัวของผู้เสพฯ [เคยขายหรือเป็นตัวแทนขายยาบ้า และการดื่มสุรา เพื่อลดความอยากเสพยาบ้า (p = 0.012 and p = 0.013)]. สรุป: ไม่พบความสัมพันธ์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติระหว่างปฏิสัมพันธ์ในครอบครัว กับกลับมาเสพยาบ้าซ้ำ ภายหลังการบำบัดแต่มีปัจจัยบริบทหลายประการที่มีความสัมพันธ์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ กับการกลับมาเสพซ้ำ ดังกล่าว
คำสำคัญ: เมทแอมเฟตามีน, เสพซ้ำ, ความสัมพันธ์ในครอบครัว, ปัจจัยบริบท
Keywords: Methamphetamine, Relapse, Family relationship, Contextual factor
* คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยวงษ์ชวลิตกุล


Download PDF Now
ดาวน์โหลดแล้ว 310 ครั้ง