ปัจจัยที่มีผลต่อความรู้พฤติกรรมและผลกระทบด้านสุขภาพ ของเกษตรกรผู้ใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชในพื้นที่รับผิดชอบโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลสุขสำราญ ตำบลนาด่าน อำเภอสุวรรณคูหา จังหวัดหนองบัวลำภู วิมลรัตน์ กุดทิง* , มานพ คณะโต** บทคัดย่อ การศึกษานี้เป็นการวิจัยเชิงพรรณนา มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความรู้พฤติกรรมและผลกระทบด้านสุขภาพของเกษตรกรผู้ใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช ในพื้นที่รับผิดชอบโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลสุขสำราญ ตำบลนาด่าน อำเภอสุวรรณคูหา จังหวัดหนองบัวลำภู กลุ่มตัวอย่างเป็นเกษตรกรผู้ใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช 360 คน แต่ตอบแบบสอบถามกลับเพียง 291 คน คิดเป็นร้อยละ 80.8 ถูกสุ่มแบบมีระบบตามความน่าจะเป็นและแปรผันตามขนาดประชากร เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามในระหว่างเดือนพฤศจิกายน – ธันวาคม 2557 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ไคสแควร์ และการวิเคราะห์การถดถอยโลจิสติก ผลการศึกษา พบว่า เกษตรกรผู้ใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช ร้อยละ 72.9 เป็นเพศชาย ร้อยละ56.0 มีอายุ 45 ปีขึ้นไป ร้อยละ 68.0 มีความรู้อยู่ในระดับดี โดยเฉพาะผู้ที่มีการศึกษาสูงและเคยผ่านการอบรม (p<0.05) ร้อยละ 80.8 มีพฤติกรรมการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชอยู่ในเกณฑ์ดี โดยเฉพาะผู้ที่มีรายได้ต่ำ เคยผ่านการอบรม และมีความรู้ดี (p<0.05) แต่พบว่าเกษตรกรร้อยละ 78.7 ได้รับผลกระทบด้านสุขภาพ โดยเฉพาะเพศชายและผู้ที่ใช้สารเคมีเกิน 5 ปี (p<0.05)และผู้วิจัยได้ศึกษาเพิ่มเติม พบว่า เพศมีความสัมพันธ์กับผลกระทบด้านสุขภาพอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (95% CI = 1.34-4.53) โดยเพศชายจะมีผลกระทบด้านสุขภาพมากกว่าเพศหญิง และระยะเวลาการใช้สารเคมีมีความสัมพันธ์กับผลกระทบด้านสุขภาพอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (95% CI = 1.14-6.76)โดยผู้ที่ใช้สารเคมีนานเกิน5ปีจะมีผลกระทบด้านสุขภาพมากกว่าผู้ที่ใช้สารเคมีน้อยกว่า 5 ปี จึงควรนำข้อมูลผลกระทบด้านสุขภาพไปใช้เพื่อการวางแผนหาแนวทางป้องกันและแก้ไขปัญหาสุขภาพจากการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชของประชาชนในพื้นที่ คำสำคัญ : ความรู้, พฤติกรรม, ผลกระทบด้านสุขภาพ, สารเคมีกำจัดศัตรูพืช Key Words : Knowledge, Behaviour, Health effects, Pesticide

Download PDF Now
ดาวน์โหลดแล้ว 1073 ครั้ง